Organisatie

Iedere Nederlander krijgt gemiddeld 1 keer in zijn leven te maken met rechtspraak. Misschien omdat je zelf een rechtszaak start, bijvoorbeeld bij een scheiding. Of omdat iemand jou voor de rechter daagt. Je kunt ook als slachtoffer, getuige of deskundige betrokken raken bij een rechtszaak.

De Rechtspraak als organisatie bestaat uit verschillende onderdelen, die allemaal autonoom zijn: de gerechten (rechtbanken en gerechtshoven), de Raad voor de rechtspraak, het College van Beroep van het bedrijfsleven, de Centrale Raad van Beroep en de landelijke diensten IVO Rechtspraak, LDCR en SSR.

Uitgebreide informatie over hoe het recht in Nederland is georganiseerd, vind je op rechtspraak.nl.

Gerechten, CBb en CRvB

Een rechtszaak begint meestal bij de rechtbank. Wie het niet eens is met een uitspraak van de rechtbank, kan in hoger beroep gaan bij een gerechtshof. In grote lijnen lijkt de procedure bij het gerechtshof op de gang van zaken bij de rechtbank. Er zijn 11 rechtbanken en 4 gerechtshoven in Nederland.
 Het College van Beroep van het bedrijfsleven (CBb) behandelt zaken in hoger beroep over de Mededingingswet, Postwet, Warenwet, Telecommunicatiewet en financiële toezichtwetgeving. Het CBb doet ook het tuchtrechtspraak voor accountants en hoger beroep over de Meststoffenwet. Het CBb is gevestigd in Den Haag.
 De Centrale Raad van Beroep (CRvB) oordeelt in hoger beroep over zaken over studiefinanciering, sociale zekerheidsrecht of ambtenarenrecht. De CRvB bevindt zich in Utrecht.

Landelijke diensten

Er is een Raad voor de rechtspraak, die is belast met:
  • de voorbereiding van de begroting voor de Raad en de gerechten gezamenlijk.
  • de toekenning van budgetten ten laste van de rijksbegroting aan de gerechten.
  • de ondersteuning van de bedrijfsvoering bij de gerechten.
  • het toezicht op de uitvoering van de begroting door de gerechten.
  • het toezicht op de bedrijfsvoering bij de gerechten.
  • landelijke activiteiten op het gebied van werving, selectie, aanstelling, benoeming en opleiding van het personeel bij de gerechten.

De uitvoering van de bedrijfsvoeringstaken van alle instanties van de Rechtspraak zijn ondergebracht in het Landelijk Dienstencentrum voor de Rechtspraak (LDCR). De ICT wordt verzorgd door IVO Rechtspraak.

Het Studiecentrum Rechtspleging, SSR, is het eigen opleidingsinstituut van de Rechterlijke Organisatie (RO). In gezamenlijkheid met het Openbaar Ministerie en de Rechtspraak geeft SSR inhoud aan het opleidingsprogramma en het scholingsaanbod van de RO. Deze drie instanties bevinden zich in Utrecht. De Raad voor de rechtspraak is gevestigd in Den Haag.