Bas - gerechtsjurist
‘Ik ben altijd de eerste die een dossier opent’, vertelt Bas. ‘Aan mij de taak om de zaak helder en zo compleet mogelijk te krijgen: wat zijn de feiten en omstandigheden? Welke standpunten hebben de partijen? En wat zegt de relevante wetgeving en rechtspraak? Op basis daarvan stel ik een zogenoemde instructie op. Met die tekst bereidt de rechter zich voor op de zitting. Een belangrijke verantwoordelijkheid, dus. Het is één van de leukste aspecten van m’n werk om de instructie zo volledig mogelijk te maken. Ik neem het hele dossier door en verdiep me in beide kanten van een zaak. Het geeft me voldoening om flink te puzzelen om tot de kern van het probleem te komen.’
Onmisbare rechterhand
‘Vóór de zitting probeer ik bepaalde ‘gaten’ in de informatie al te dichten. Als ik tijdens het voorwerk vragen heb aan de partijen of documenten mis, bespreek ik dat met de rechter en vraag ik alvast extra informatie op. Want een burger die een gemeente aanklaagt, heeft waarschijnlijk minder snel toegang tot geschikte data dan een gemeente. De kans is groot dat een burger überhaupt geen ervaring heeft met een gerechtelijke procedure. Door de verschillen tussen beide partijen vooraf te verkleinen, zorg ik tijdens de rechtszaak voor een gelijker speelveld. Dat maakt de uiteindelijke afweging van de rechter zuiverder.’
‘Tijdens de zitting zit ik naast de rechter als griffier om te notuleren. Na afloop wordt de zaak besproken met de rechter. Tijdens dit ‘raadkameren’ komt iedereen aan het woord. Daarna zet ik mijn aantekeningen samen met de instructie om in een concept-uitspraak, die de rechter naleest en definitief maakt.’
Beide kanten van het verhaal
‘Ik zit in het team Bestuursrecht en behandel zaken die tegen de overheid zijn aangespannen. Vaak kwesties rondom sociale onderwerpen. Dat ligt me goed, en daar hield ik me vroeger als advocaat ook al mee bezig. Drie jaar geleden koos ik heel gericht voor een baan bij de Rechtspraak. Als advocaat trad ik altijd op voor de belangen van één partij. Nu leek het me interessant om zaken eens vanuit een andere positie te zien. In mijn huidige positie sta ik als het ware boven de partijen en zie ik beide kanten van het verhaal. Dat maakt mijn werk inhoudelijk erg interessant. Het recht is niet zwart-wit, je kan op meerdere manieren naar een zaak kijken. Daarom is het belangrijk dat je als gerechtsjurist zaken goed tegen elkaar kan afwegen, rationeel bent en de juiste conclusies kan trekken.’
Burenruzie slim aanpakken
‘Zittingen voorbereiden is één aspect van mijn functie, maar ik kan ze ook voorkómen. Een recent voorbeeld is een zaak uit Brabant, met in de hoofdrol een yurt. Dat is zo’n traditionele ronde tent uit Azië. Iemand had die in zijn tuin opgezet – met een tijdelijke vergunning – en zijn buurman maakte hier bezwaar tegen. De man gebruikte de yurt namelijk niet alleen als verlengstuk van zijn woning, maar ook als bed & breakfast. Met als gevolg een komen en gaan van bezoekers die in de straat moesten parkeren. Daar had de buurman last van. Tijdens de bezwaarprocedure verzocht hij de rechtbank om een voorlopige voorziening.’
‘Bij dit soort burenruzies zou ik een uitgebreide instructie kunnen maken voor de rechter, maar dat kost veel tijd. Dan kijk ik liever eerst of ik het op een andere manier kan oplossen. Twee dagen belde ik heen en weer met beide mannen. Uiteindelijk kwamen we tot een akkoord: zolang de yurt tijdens de bezwaarprocedure niet als bed & breakfast gebruikt wordt, mag hij tot de uitspraak van de rechter blijven staan. Op deze manier kan ik soms een juridisch proces voorkomen. Dat geeft een extra dimensie aan mijn werk. En ik verlaag daarmee de druk op het rechtssysteem, waardoor andere mensen minder lang hoeven te wachten op een oplossing.’