Een eerlijk en juist besluit, door Fatima
'Ik zie het als een voorrecht dat mensen naar de rechtbank komen om hun geschil bij mij neer te leggen en dat ze erop vertrouwen dat jij de juiste beslissing neemt.'

Rechter is de leukste baan ooit!

'Ik zie het als een voorrecht dat mensen naar de rechtbank komen om hun geschil bij mij neer te leggen en dat ze erop vertrouwen dat jij de juiste beslissing neemt. Tegelijkertijd ben ik me bewust van de enorme verantwoordelijkheid die mijn rol met zich meebrengt. Als rechter doe je uitspraken die veel impact kunnen hebben op het leven van mensen. Dat kun je alleen goed doen als je in staat bent mensen echt te horen en te zien.'
Fatima werkt als familierechter bij de rechtbank Zeeland-West-Brabant op locatie Breda. Ze vertelt hoe ze bij de Rechtspraak is terechtgekomen, wat haar drijft om dit werk te doen en welke eigenschappen je nodig hebt om de rol van rechter goed te vervullen.

Iets betekenen voor mens en samenleving

‘Geld of status vind ik niet zo belangrijk; ik wil iets betekenen voor mijn medemens en de samenleving. Vooral het opkomen tegen onrecht sprak me altijd al aan, maar als vrouw met Marokkaanse roots moest ik wel een lange weg afleggen voordat ik was waar ik wilde zijn. Ik hoop dat ik voor jongeren of collega’s met een vergelijkbare achtergrond een voorbeeld kan zijn dat ik zelf heb gemist.

Hoe ik het heb gedaan? Door het gebrek aan vertrouwen van leerkrachten naast me neer te leggen en steeds tegen mezelf te zeggen: “Als je maar heel hard je best doet, dan lukt het je wel.” Dat motto is de rode draad in mijn leven’.

Ik was op zoek naar: wat is juist?

‘Via de mavo en havo kwam ik terecht op het hbo en daarna de universiteit. Na mijn studie ben ik als jurist aan de slag gegaan bij een grote rechtsbijstandverzekeraar. Daar heb ik 15 jaar gewerkt, vooral in het arbeidsrecht en consumentenrecht. Het was een fijne tijd waar ik veel kansen heb gekregen én aangegrepen.

In de loop der tijd merkte ik wel dat ik steeds meer moeite kreeg met de rol die ik vervulde. In een juridische procedure verdedigde ik natuurlijk het belang van mijn cliënt, maar vaak zag ik ook wel wat in het perspectief van de andere partij. Ik stelde mezelf steeds vaker de vraag: wat is juist? Wat zou in deze zaak een rechtvaardige beslissing kunnen zijn?

De opleiding tot rechter is een intensief traject waar je veel over het rechterschap leert maar ook over wie je zelf als mens bent.

Toen zag ik de vacature voor een opleidingsplaats voor rechter-in-opleiding en ik dacht: dit is wat ik wil! Ik ben het avontuur aangegaan, niet wetende hoe het zou gaan lopen. Maar 1 ding was zeker: ik ga heel hard mijn best doen. In 2020 ben ik begonnen met de opleiding die in mijn situatie in totaal 2,5 jaar duurde. Een intensief traject waar je veel over het rechterschap leert maar ook over wie je zelf als mens bent. Ik ben opgeleid in verschillende rechtsgebieden door zeer kundige rechters die mij de fijne kneepjes van het ambt hebben geleerd. Inmiddels heb ik de opleiding met goed gevolg afgerond en ben ik alweer enige tijd rechter “zonder zijwieltjes.”

Toch merkte ik op een gegeven moment dat je zelfs in dat dynamische strafrecht het risico loopt dat je op de automatische piloot gaat werken. Om dat te voorkomen, ben ik na acht jaar overgestapt naar de sector bestuursrecht. Eerlijk gezegd had ik vooraf verwacht dat het erg saai zou zijn, maar het bleek juist ongelooflijk leuk.’

“Als je een dossier leest, duik je in het leven van mensen en daar kun je het verschil maken. Dat vind ik heel bijzonder.”

Vanuit verbinding nieuwe mogelijkheden creëren

‘Het werk dat ik doe, is het leukste wat er is. Rechter zijn is veel meer dan een baan; je bent het 24/7, in alle facetten van je leven. Overal en op elk moment van de dag word je geconfronteerd met zaken die het recht raken en vooral mensen raken.

Het familierecht heeft een juridisch-technische kant. Ik leg graag de juridische puzzels in bijvoorbeeld verdelingszaken. Daarnaast spelen de emoties van partijen een zeer grote rol binnen het familierecht.  En dan is het, naast alle juridische kennis en ervaring die je natuurlijk moet bezitten, cruciaal dat je mensen kunt bereiken op hun niveau. Of het nu gaat om een kind van 8, een puber van 17, een verdrietige vader of een boze moeder, ze willen allemaal gezien en gehoord worden op hun niveau.

Het is belangrijk dat je je in de mens verdiept en probeert te begrijpen: wat heeft deze persoon echt nodig? Als dat lukt, kun je echt met elkaar in gesprek. Vaak ontstaan er dan nieuwe mogelijkheden en kunnen partijen op zitting toch nog tot een oplossing komen. Lukt dat niet? Dan ben ik degene die de knoop doorhakt. Soms hebben mensen juist daar behoefte aan, iemand die voor hen een beslissing neemt.”

Voor mijn collega's ben ik niet "de rechter", maar gewoon je collega Fatima.'

Samenwerken is voor mij heel waardevol

‘Ik zeg nu wel “ik”, maar we doen het als team. Die samenwerking is heel belangrijk, het is echt teamwork. Ik vind het prettig om in mijn eentje een dossier door te spitten, maar daarnaast ook heel prettig om vervolgens met de gerechtsjurist van gedachten te wisselen over de zaak. Na de zitting gaan we raadkameren en zie ik mijn collega gerechtsjurist echt als sparringpartner. Zijn of haar blik kan net een ander licht op de zaak werpen; dat vind ik heel waardevol.

Verder werken we veel samen met de collega’s van de griffie en het rooster- en planbureau. Als ik een e-mail krijg met een vraag, loop ik regelmatig even naar de betreffende collega om het mondeling af te stemmen. Zo houd je de lijntjes kort en de afstand klein. Dan ben ik niet “de rechter”, maar gewoon je collega Fatima.’

We zijn er voor elkaar

‘Van collega’s hoor ik dat er vroeger meer sprake was van hiërarchie en een meer formele werksfeer. Dat is sterk veranderd. Als je geïnteresseerd bent in elkaar en een open cultuur hebt, loop je veel gemakkelijker bij elkaar binnen. Bijvoorbeeld voor collegiaal overleg. Of om even je hart te luchten, want ook dat is belangrijk.

We hebben regelmatig te maken met zaken die veel impact hebben. In dat soort situaties is het goed om even je verhaal te kunnen doen bij een collega, zodat je daarna weer fris verder kunt. Ik vind het belangrijk dat we allemaal de ruimte hebben én voelen om er voor elkaar te zijn. Daarom maak ik sinds kort maak ik ook deel uit van het Collegiaal Opvang Team dat binnen onze rechtbank actief is. Juist voor deze situaties, voor mijn collega’s.’

Nieuwsgierig naar een functie als rechter?
Werken als rechter of raadsheer bij de Rechtspraak betekent dat je onafhankelijk en onpartijdig bent, en objectief blijft. Dat is niet gemakkelijk, wel noodzakelijk. Ben jij in staat om het juiste besluit te nemen?
Benieuwd naar vacatures?

Lees andere verhalen